Tkanką nazywamy zespół komórek o podobnej budowie, funkcji i pochodzeniu.
Klasyfikacja tkanek :
- nabłonkowa
- mięsniowa
- łączna
- nerwowa
Cechy charakterystyczne dla tkanki nabłonkowej :
- podział ze względu na budowę
-podział ze względu na funkcję
- okrywająca
- gruczołowa
- zmysłowa
Tkanka nabłonkowa pochodzi z trzech listków zarodkowych
- ekodermy - zewnętrzny
- mezodermy - środkowy
- endodermy - wewnętrzny
Tkanka nabłonkowa posiada duże zdolności do regeneracji ( zachodzą w niej liczne mitozy )
Komórki tkanki nabłonkowej stanowią zwarty układ ( między nimi prawie nie ma substancji międzykomórkowej ) a zwarty układ komórek utrzymywany jest dzięki błonie podstawowej oraz różnego rodzaju połączeń międzykomórkowych.
Nabłonki nie są unaczynione a substancje odżywcze pobierają z głębiej leżącej tkanki łącznej.
Nabłonki jednowarstwowe występują zwykle w tych miejscach, gdzie intensywnie zachodzi przemieszczanie się substancji np. dyfuzja lub wchłanianie. W organiźmie człowieka nabłonek jednowarstwowy występuje tam gdzie warstwa oddzielająca nie powinna utrudniać transportu substancji. Występuje w pecherzykach płucnych, wyściela naczynia krwionośne, a w nerce współtworzy torebki ciałek nerkowych.
Nabłonek jednowarstwowy sześcienny budują komórki równościenne w których jądra umieszczone są centralnie. U człowieka nabłonek ten występuje w kanalikach nerkowych i końcowych odcinkach gruczołów
Nabłonek jednowarstwowy walcowaty tworzą wysokie komórki o kształcie graniastosłupów. U człowieka ten typ nabłonka występuje przede wszystkim w układzie pokarmowym ( od żołądka do odbytnicy ) oraz w jajowodach.
Nabłonek jednowarstwowy wielorzędowy u człowieka występuje w drogach oddechowych.
Nabłonek wielowarstwowy płaski zbudowany jest z kilku warstw komórek. Występuje w nej, w jamie ustnej, w pochwie i na przedniej powierzchni rogówki oka. Jego wierzchnie warstwy ubumierają tworząc odnawialną powłokę ochronną.
Podział nabłonków według funkcji :
- pokrywające
-gruczołowe
- zmysłowe
Nabłonek pokrywający np wielowarstwowy , złuszczający się naskórek czy nabłonek jednowarstwowy płaski wyścielający serce oraz naczynia krwionośne.
Nablonki gruczołowe zawierają liczne komórki zdolne do produkcji specyficznych substancji " na eksport". Tkanki te współtworzą takie gruczoły jak np ślinianki, trzustkę, wątrobę czy gruczoły łojowe w skórze.
Nablonki zmysłowe współtworzą z kolei narządy zmysłów : kubki smakowe w blonie śluzowej języka, błonę węchową nosa, ślimak w uchu wewnetrznym czy siatkówkę oka.
Podział tkanki mięśniowej
Tk. mięśniowa gładka ( tworzy ściany narządów wewnętrznych np. przewodu pokarmowego
Tk. mięśnia poprzecznie - prążkowana
- szkieletowa - tworzy mięśnia szkieletowe ciała
- serca - tworzy mięśnie serca
Tkanka mięśniowa zbudowana jest z dwóch rodzajów białek : aktyny i miozyny. Tworzą one filamenty białkowe wykazujące zdolność do aktywnego kurczenia się.
Organizacja elementów kurczliwych we włóknie mięśniowym poprzecznie prążkowanym :
Filamenty aktynowe oraz miozynowe ---- > miofibryla ---> pęczki miofibryli ----> włókno mięśniowe ----> pęczek włókien mięśniowych ----> miesień
Cechy charakterystyczne dla tkanki mięśniowej gładkiej :
Występowanie : naczynia ścian krwionośnych, limfatyczne, narządy moczo - płciowe, skóra
Budowa : jednojądrzaste wrzeciowate ostro zakończone. Centralną częśc każdej z nich zajmuje cylindryczne jądro, cytoplazmę wypełniają liczne miofibryle.
Skurcz = praca
Skurcz mięśni gładkich jest niezależny od naszej woli, długotrwały o małej mocy
Cechy charakterystyczne dla tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej : szkieletowej
Występowanie : Budują aktywną częśc układu ruchu, tworzy mięśnia szkieletowe ciała
Budowa : Kształtem przypominają wydłużone walce, włókna w mięśniu ułożone są równolegle od siebie. Ich wnętrze wypełnione jest głównie pęczkami miofibryli. Pęczki otoczone są rozbudowanymi blonami siateczki śródplazmatycznej. Pomiędzy pęcherzyki siateczki wnikają kanaliki, łączące się z błoną komórkową włókna.
Posiada wiele jąder - syntycjum.
Skurcz : Zależy od naszej woli, jest krótkotrwały o dużej mocy, pozwala na zmianę energii chemicznej na pracę mechaniczną.
Cechy charakterystyczne dla tkanki mięśniowej serca :
Skurcze:
Stosunkowo szybkie skurcze, mało podatny na zmęczenie o niewielkiej sile. Nie zależy od naszej woli.
Budowa : Posiadają jedno lub dwa jadra. Włókna mięśnoiwe serca można dość łatwo rozpoznać,ponieważ są widlasto rpzgałęzione.
Dzięki sercu nasz organizm może sprawnie transportować róznego rodzaju substancje do wszystkich cześci ciała.